Θεοφάνια ή Θεοφάνεια: Ποια είναι η «προτιμότερη ορθογραφία» σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη

«Θεοφάνια» ή «Θεοφάνεια»; Ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς, κάθε χρόνο, τέτοιες ημέρες ενόψει της μεγάλης θρησκευτικής εορτής.

Ωστόσο, ο καθηγητής Γλωσσολογίας, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, μέσω ανάρτησης στα social media πριν από περίπου δύο χρόνια, είχε δώσει την απάντηση στην ερώτηση που προκύπτει για ακόμη μία φορά.

Ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης θεωρεί ότι η λέξη Θεοφάνια που παραπέμπει στη θρησκευτική εορτή είναι προτιμότερο να γράφεται με «γιώτα». Δίνει μάλιστα παραδείγματα από αρχαιοελληνικές γιορτές, όπως τα «Ίσθμια», τα «Πύθια» κ.α.

Ο ίδιος σημειώνει ωστόσο, ότι η γραφή Θεοφάνεια με «ει» δικαιολογείται ως δήλωση της πράξης και ιδιότητας, δηλαδή θεοφανής: θεοφανής - θεοφάνεια, όπως διαφανής - διαφάνεια.

Θεοφάνια ή Θεοφάνεια;

Όπως γράφει ο καθηγητής: «H εορτή των Θεοφανίων είναι προτιμότερο να γράφεται με -ι-: τα Θεοφάνια. Εκτός από τη γνωστή χριστιανική γιορτή των Θεοφανίων, της βάπτισης δηλ. τού Xριστού και της φανέρωσης του Θεού, Θεοφάνια (τα), ήταν και αρχαία εορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν στους λάτρεις τού Aπόλλωνος το άγαλμά του.

H γραφή Θεοφάνεια με -ει- δικαιολογείται ως δήλωση τής πράξης και ιδιότητας τού επιθ. θεοφανής: θεοφανής – θεοφάνεια, όπως διαφανής – διαφάνεια. Ωστόσο, προκειμένου για εορτή σε ουδέτερο γένος είναι προτιμότερο να τηρηθεί η γραφή σε -ια: τα Θεοφάνια πβ. τα Πύθια, τα Ίσθμια, τα Eπιφάνια, αλλά η επιφάνεια από το επιφανής».

Δημοσιεύθηκε στο Dnews