Στην εφημερίδα Political ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χρίστος Δήμας - Christos Dimas μίλησε στον Μίλτο Σακελλάρη για την οικονομία, τα μέτρα για τις τράπεζες και για την ενίσχυση της εθνικής άμυνας με τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις.

Φωτεινή Γάλλου: Σας ευχαριστούμε πολύ για την τιμή και την πρόσκληση. Είναι πάρα πολύ σημαντικό όχι μόνο για «Τα Χωριάτικα» και για μένα προσωπικά, αλλά και για όλα τα χωριά, καθώς και τους νέους που παίρνω το θάρρος να εκπροσωπήσω σε σχέση με τα χωριά. Για εμάς είναι το σπίτι μας και το γεγονός ότι επιλέγετε να ρίξετε φως σε αυτό το θέμα είναι πραγματικά πολύ σημαντικό.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ να σε συγχαρώ, αρχικά, για το εγχείρημα. Το εντόπισα κάποια στιγμή στο διαδίκτυο και μου έκανε παρά πολλή εντύπωση το γεγονός ότι σου ήρθε η ιδέα να κάνεις κάτι τόσο καινοτόμο και να αναδείξεις τι σημαίνει να ζεις σήμερα σ ένα χωριό της ελληνικής περιφέρειας.

Φωτεινή Γάλλου: Ένα θέμα που απασχολεί εμένα προσωπικά και τους ανθρώπους που θέλω να πιστεύω ότι εκπροσωπώ, τους νέους και τα χωριά, είναι κάτι το οποίο συζητώ πολύ συχνά με φίλους μου που μπορεί να μένουν στο εξωτερικό, στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη: το αν θα γυρίσουν κάποτε στο χωριό. Οι απαντήσεις είναι πολλές και διαφορετικές και αυτό που όλοι λένε είναι ότι λείπει το κίνητρο. Πρόσφατα, η κυρία Ζαχαράκη ανακοίνωσε κάποια κίνητρα για τα χωριά στον Έβρο. Είναι μέσα στα πλάνα σας το σχέδιο της αποκέντρωσης και η προσέλκυση των νέων πίσω στο χωριό;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πράγματι, τα κίνητρα το οποία ανακοινώσαμε για τον βόρειο Έβρο, δηλαδή μία πρόσθετη οικονομική υποστήριξη σε κάποιον ο οποίος θα πάρει την απόφαση να εγκατασταθεί στα συγκεκριμένα χωριά των Δήμων που καλύπτονται από το πρόγραμμα, τα βλέπω και ως ένα πιλοτικό πρόγραμμα για να δούμε αν πραγματικά αυτό το οποίο χρειάζεται σήμερα κάποιος νέος για να ζήσει σε ένα χωριό της ελληνικής περιφέρειας είναι μια πρόσθετη οικονομική ενίσχυση ή αν τελικά το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο.

Γιατί φαντάζομαι ότι το πρώτο ζήτημα που θέτουν και οι νέοι με τους οποίους συνομιλείς είναι αυτό της επαγγελματικής αποκατάστασης. «Γυρίζω στο χωριό και ποια δουλειά μπορώ να κάνω εκεί; Μπορώ, παραδείγματος χάρη, να ασχοληθώ καινοτόμα με τον πρωτογενή τομέα -κάτι το οποίο ενδιαφέρει πολλούς νέους ανθρώπους- και με αυτόν τον τροπο να έχω μια καλή επαγγελματική προοπτική; Υπάρχουν επιλογές να ζω στο χωριό και να δουλεύω εξ αποστάσεως και να απολαμβάνω την ποιότητα ζωής της ελληνικής περιφέρειας, έχοντας, όμως, ταυτόχρονα και μία επαγγελματική ενασχόληση που μου επιτρέπει να ικανοποιώ τις προσωπικές μου φιλοδοξίες; Μπορεί ενδεχομένως το χωριό να είναι κοντά σε ένα μεγαλύτερο αστικό κέντρο, να επικοινωνώ, να ζω στο χωριό, αλλά να δουλεύω στην πόλη με πολύ περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες;».

Νομίζω ότι κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, αλλά αυτό το οποίο μας ενδιαφέρει να καταλάβουμε είναι αν κάποιο πρόσθετο οικονομικό κίνητρο θα βοηθήσει στο να μπορέσουν να γυρίσουν νέοι άνθρωποι στα χωριά. Και, βέβαια, βλέπω με πολύ ενδιαφέρον και τοπικές πρωτοβουλίες, όπως τη δική σου, γιατί θεωρώ ότι υπάρχουν όρια στο τι μπορεί να κάνει το κράτος από πάνω προς το κάτω. Πρέπει να γίνονται πράγματα και από κάτω προς τα πάνω. Είδα, για παράδειγμα, μία πρωτοβουλία στη Φουρνά Ευρυτανίας -φαντάζομαι τη γνωρίζεις καλά. Εκεί η τοπική κοινωνία οργανώθηκε και προσφέρει στέγη και, ενδεχομένως, και άλλες ευκαιρίες σε οικογένειες οι οποίες θα επιλέξουν να ζήσουν στο χωριό.

Μετά πρέπει να δούμε τα άλλα ζητήματα, ειδικά για τα πιο απομονωμένα χωριά. Όσον αφορά στα σχολεία, γενικά είμαστε καλυμμένοι, καθώς ένας από τους λόγους που έχουμε πάρα πολλούς δασκάλους και καθηγητές είναι ακριβώς γιατί πρέπει να καλύψουμε κάθε γωνιά της πατρίδας μας. Πρόσβαση σε υγεία, ο κοντινότερος γιατρός στο κοντινότερο Κέντρο Υγείας. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ζωή στην περιφέρεια έχει τις ομορφιές της και τις δυσκολίες της και, τελικά, αν οι ομορφιές είναι περισσότερες από τις δυσκολίες, η επιλογή φαντάζομαι είναι πιο εύκολη.

Φωτεινή Γάλλου: Μπαίνοντας στο 2025, όλη η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει κοινά προβλήματα, με βασικότερο αυτό της ακρίβειας της καθημερινότητας και τα αυξημένα ενοίκια. Εφόσον πλέον υπάρχει εξ αποστάσεως εργασία σε ένα μεγάλο ποσοστό -και απ’ ό,τι βλέπουμε θέλετε κι εσείς να την προάγετε- θα μπορούσε το χωριό να είναι μία μελλοντική λύση; Η αποκέντρωση να είναι μία απάντηση ακόμα και στην ακρίβεια;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έλεγα ότι όχι μόνο θα μπορούσε, αλλά σε έναν βαθμό είναι ήδη. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ζωή στο χωριό είναι πολύ φθηνότερη από τη ζωή σε μία πόλη και ακόμα φθηνότερη από τη ζωή, ενδεχομένως, στην πρωτεύουσα.

Δεν υπάρχει, επίσης, καμία αμφιβολία ότι η ελληνική περιφέρεια, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, μαραζώνει σε κάποιες περιοχές, ακριβώς γιατί δεν πηγαίνει νέος κόσμος να αντικαταστήσει τους ηλικιωμένους που είναι πιο συνδεδεμένοι με το χωριό. Αν, όμως, υποθέταμε ότι θα δούλευες εξ αποστάσεως και θα κέρδιζες τα ίδια χρήματα με αυτά που θα κέρδιζες στην Αθήνα, προφανώς και θα αποταμίευες περισσότερα στο χωριό, γιατί η ζωή θα ήταν φθηνότερη. Αυτό είναι δεδομένο. Η στέγη είναι φθηνότερη, ειδικά αν γυρίσει κανεις, μάλιστα, σ’ ένα χωριό με το οποίο έχει σύνδεση, όπου μπορεί να έχει μία οικογενειακή περιουσία, ένα σπίτι.

Οπότε, εάν αυτό το οικονομικό ισοζύγιο είναι πιο ευνοϊκό και ταυτόχρονα έχεις μία καλύτερη, ποιοτική ζωή, πιστεύω ακράδαντα ότι υπάρχει προοπτική επιστροφής.

Ειδικά στα χωριά και στα μικρότερα σχολεία και η ποιότητα της εκπαίδευσης μπορεί να είναι καλύτερη, γιατί πολύ απλά υπάρχουν λιγότερα παιδιά, άρα ο δάσκαλος και ο καθηγητής μπορούν να ασχολούνται περισσότερο με τα παιδιά. Σήμερα πια το ψηφιακό χάσμα γεφυρώνεται, παράδειγμα ότι έχουμε ψηφιακούς διαδραστικούς πίνακες σε όλα τα σχολεία από την Ε’ Δημοτικού. Έτσι, και ένα παιδί το οποίο μπορεί να είναι σε ένα απομονωμένο χωριό μπορεί να έχει την ίδια τεχνολογική υποδομή με ένα παιδί το οποίο ζει στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη. Η τεχνολογία είναι γέφυρα, η οποία σπάει την απομόνωση, γι’ αυτό και πιστεύω ότι αργά αλλά σταδιακά ολοένα και περισσότεροι θα είναι αυτοί που θα έχουν τη δυνατότητα να δουλεύουν εξ αποστάσεως και θα σκέφτονται την επιλογή του χωριού.

Φωτεινή Γάλλου: Κάτι που παρατηρείται είναι η ανάγκη των νέων ανθρώπων για έναρξη καινοτόμων επιχειρήσεων. Είναι στα σχέδιά σας κίνητρα ή κάποιες ελαφρύνσεις για τους νέους μικρούς επιχειρηματίες που αποφασίζουν να ανοίξουν κάτι στα χωριά; Γιατί, φυσικά, καταλαβαίνετε ότι τα μεγέθη είναι πολύ διαφορετικά και ένα μαγαζί στο χωριό δεν είναι απλά ένας δείκτης οικονομίας αλλά η ζωή του χωριού.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι σωστό αυτό που λες, για αυτό και στις παρεμβάσεις που κάναμε για τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών ανεβάσαμε το όριο από τους 500 στους 1.500 κατοίκους, ακριβώς για να αναγνωρίσουμε την ιδιαιτερότητα του τι σημαίνει να επιχειρεί κανείς σε μία πιο μικρή κοινότητα. Και για αυτό, ας πούμε, δίνουμε μία προτεραιότητα στα σχέδια στήριξης των νέων αγροτών. Έχω πει στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να κοιτάξουμε να καλύψουμε όσο δυνατόν περισσότερους νέους αγρότες, γιατί οι αγρότες στην περιφέρεια στηρίζουν τα χωριά.

Πρέπει να έχουμε μία ρεαλιστική αίσθηση για το ποιες είναι και οι οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες συνδέονται με το χωριό και σίγουρα ο πρωτογενής τομέας παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο.

Φωτεινή Γάλλου: Θα μου επιτρέψετε να σας ταξιδέψω στα μέρη μου, στον Δήμο Αμφίπολης και συγκεκριμένα στον Τύμβο Καστά, ένα μνημείο που κάνει περήφανους όχι μόνο εμάς αλλά όλη την Ελλάδα. Ξέρουμε ότι γίνονται εργασίες, αλλά επειδή κλείνουμε 10 χρόνια υπάρχει μια ανησυχία στην τοπική κοινωνία για το τι συμβαίνει, καθώς, όπως καταλαβαίνετε, για εμάς μπορεί να αποτελέσει μια πηγή ανάπτυξης. Μπορείτε να μας αποκαλύψετε κάποιο μυστικό του Τύμβου Καστά;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ενημερώθηκα λίγο πριν τη συνέντευξη από το Υπουργείο Πολιτισμού. Δαπανώνται πολλοί πόροι στην ανάδειξη αυτού του σημαντικού μνημείου. Χρειάζεται πάντα πάρα πολύς χρόνος όταν ανακαλύπτουμε κάτι τόσο σημαντικό, για να είμαστε σίγουροι ότι μπορεί να είναι επισκέψιμο. Εκτιμώ όμως ότι το ‘26, το αργότερο το ‘27, όλος ο Τύμβος θα είναι πλήρως επισκέψιμος και νομίζω ότι αυτό θα δώσει μια ακόμη, πολύ σημαντική, συμπληρωματική αναπτυξιακή πνοή στους Δήμους τους οποίους καλύπτεις.

Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, μιας και μιλάμε συνολικά για χωριά, εκτός από τον πρωτογενή τομέα υπάρχει και ο τουρισμός μικρής κλίμακας, ο οποίος μπορεί να συνδέεται με πολιτιστικό, θρησκευτικό, περιπατητικό τουρισμό ή και οινοτουρισμό. Αυτές είναι δραστηριότητες οι οποίες γίνονται κατ’ εξοχήν στην ύπαιθρο. Άρα, επιχειρηματικές δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με τουρισμό μικρής κλίμακας προφανώς είναι στο επίκεντρο για εμάς και θέλουμε να τις στηρίξουμε, ειδικά στους ορεινούς όγκους της ηπειρωτικής Ελλάδος.

Φωτεινή Γάλλου: Θα ήθελα, επίσης, να σας μεταφέρω έναν ακόμα προβληματισμό, ο οποίος αφορά όλα τα χωριά -όχι μόνο την περιοχή μας- και αυτό έχει να κάνει με την πρόσφατη δήλωσή σας σχετικά με το ότι η Ελλάδα θα γίνει «η μπαταρία της Ευρώπης». Υπάρχει έντονη ανησυχία ότι τα χωριά θα είναι αυτά που θα επωμιστούν το βάρος των εγκαταστάσεων αυτού του εγχειρήματος. Πρέπει να ανησυχούμε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, το αντίθετο θα έλεγα. Το μοντέλο στο οποίο προσανατολιζόμαστε είναι το εξής: εάν, παραδείγματος χάρη, σε έναν Δήμο υπάρχουν ανεμογεννήτριες -για τις οποίες γίνεται μεγάλη συζήτηση, αδικαιολόγητα κατά τη γνώμη μου- τότε οι πρώτοι ωφελημένοι με πολύ φθηνή, ενδεχομένως ακόμα και δωρεάν ενέργεια, θα είναι οι κάτοικοι του Δήμου. Άρα, εάν η ενέργεια παράγεται κοντά σε κάποια περιοχή, θα πρέπει να καταλαβαίνουν οι πολίτες ότι έχουν όφελος πρώτα απ’ όλα οι ίδιοι. Συνολικά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα οδηγήσουν σε μείωση των τιμών ενέργειας, αλλά οι πρώτοι ωφελημένοι πρέπει να είναι οι Δήμοι οι οποίοι τις υποδέχονται.

Φωτεινή Γάλλου: Οι προβληματισμοί συνδέονται περισσότερο με τις περιβαλλοντολογικές και τις κοινωνικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει όλο αυτό.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, κάθε τέτοια κατάσταση έχει και μια ξεχωριστή περιβαλλοντολογική αδειοδότηση. Μπορεί, για παράδειγμα, να υπάρχει ειδικό ζήτημα με την ορνιθοπανίδα σε κάποια περιοχή και να μην μπορεί να εγκαταστήσει κανείς ανεμογεννήτριες εκεί. Άρα, σε κάθε περίπτωση, υπάρχει πάντα ένας σεβασμός στο περιβάλλον. Αλλά πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι ανανεώσιμες πηγές είναι πλούτος συνολικά για τη χώρα.

Όλοι θα ωφεληθούμε τελικά από το να παράγουμε περισσότερη ενέργεια από τον ήλιο και τον άνεμο, αντί να εισάγουμε και να πληρώνουμε ακριβό φυσικό αέριο, πραγμα το οποίο κάνουμε τώρα. Οι πρώτοι ωφελημένοι πρέπει να είναι οι κάτοικοι του Δήμου που υποδέχονται τέτοιες εγκαταστάσεις.

Φωτεινή Γάλλου: Πάμε στις δικές σας εμπειρίες με τα χωριά, είτε ως Πρωθυπουργός είτε ως πολίτης που αγαπά ιδιαίτερα τα βουνά. Ποια είναι η δική σας σχέση με τα χωριά, ποιες αναμνήσεις ξεχωρίζετε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θυμάμαι μία φορά όταν ήμουν μικρός, πρέπει να ήμουν 11 χρονών και πήγαινα ΣΤ’ δημοτικού, οι γονείς μου είχαν την ιδέα να με στείλουν για μία εβδομάδα στο χωριό του Παύλου Μπακογιάννη, στα Βελωτά Ευρυτανίας. Εκεί ήταν η πρώτη μου επαφή με το τι θα πει να είσαι σε ένα χωριό. Τότε ήθελες δυο ώρες καρόδρομο για να πας και το χωριό δεν είχε ρεύμα. Θυμάμαι ελληνικό χωριό χωρίς ρεύμα. Ήταν μια καταπληκτική εμπειρία, ένας άλλος κόσμος για εμένα και μία εμπειρία που έχει εντυπωθεί πάρα πολύ έντονα στις παιδικές μου αναμνήσεις.

Από τότε θέλω πάντα, όταν κάνω περιοδείες, να προσπαθώ να μην πηγαίνω μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Τυχαίνει, μάλιστα, και οι πιο ωραίες αναμνήσεις από την πολιτική μου διαδρομή να είναι οι επισκέψεις που κάνω στις κωμοπόλεις και στα χωριά της ελληνικής περιφέρειας. Κατά κανόνα, όταν βλέπει ότι έρχεται ο Πρωθυπουργός -τον ψηφίζει, δεν τον ψηφίζει- ένα μεγάλο κομμάτι του χωριού θα πάει να τον δει και να τον γνωρίσει. Και αυτό είναι μια διαρκής υπενθύμιση ότι η Ελλάδα είναι κάτι πολύ παραπάνω από την Αθήνα ή τις μεγάλες πόλεις.

Φωτεινή Γάλλου: Θα μπορούσε ένας Πρωθυπουργός να μείνει στο χωριό κάποτε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, βεβαίως! Εγώ έχω μια πολύ ειδική σχέση με τα χωριά του Ζαγορίου, τα οποία τα αγαπώ από μικρός, από την πρώτη φορά που τα επισκέφτηκα ως κατασκηνωτής με τη ΧΑΝΘ. Θα μπορούσα πολύ εύκολα να φανταστώ τον εαυτό μου να περνάει χρόνο σε ένα τέτοιο χωριό και, ίσως, σε κάποιο από τα πιο απομονωμένα χωριά. Δύσκολο τώρα, γιατί δεν έχουμε πολύ ελεύθερο χρόνο, αλλά αργότερα ναι, γιατί όχι;

Φωτεινή Γάλλου: Αναφέρατε πως πρέπει να γίνονται κινήσεις και από κάτω προς τα πάνω. Ο προβληματισμός μου πάντα ήταν πώς μπορούμε να έχουμε μία ευρύτερη κοινωνία, όπως την ονειρευόμαστε, όταν δεν μπορούμε να έχουμε ένα μικρό χωριό που ευημερεί;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι κοινωνίες θα πρέπει να μπορούν να ευημερούν είτε σε μεγαλύτερη είτε σε μικρότερη κλίμακα. Και, μερικές φορές, τα προβλήματα που έχουν τα μικρά χωριά μπορεί να είναι και πιο εύκολο να επιλυθούν, αρκεί να ασχοληθεί κάποιος. Γιατί είναι προβλήματα μικρής έκτασης.

Δουλειά μας είναι να ασχολούμαστε με τα προβλήματα όλων των πολιτών της χώρας και να δίνουμε μία ξεχωριστή μέριμνα στις πιο απομονωμένες περιοχές της πατρίδας μας. Θα μπορούσε κανείς να μπει εύκολα στον πειρασμό να πει «Μα, καλά, είναι λίγοι εκεί», από πλευράς, ας πούμε, πολιτικού ισοζυγίου. «Γιατί να ασχοληθείς με ένα χωριό που έχει 50 κατοίκους όταν μπορείς να ενδιαφερθείς και να ασχοληθείς με έναν αστικό Δήμο που μπορεί να έχει 100.000 κατοίκους;».

Ποτέ δεν το έκανα αυτό. Θυμάμαι, όταν είχαμε τις μεγάλες καταστροφές σε πρώτη φάση στον Ιανό, τότε που απομονώθηκε όλη η ορεινή Αργιθέα και δεν είχε πρόσβαση, δαπανήσαμε ένα πολύ σημαντικό κονδύλι για να εξασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι αυτοί θα μπορούν να έχουν ασφαλή πρόσβαση το συντομότερο δυνατό.

Έχω ένα ειδικό ενδιαφέρον για τους μικρούς ορεινούς Δήμους. Συνομιλώ συχνά με τους Δημάρχους, γιατί αισθάνομαι ότι όσο πιο μεγάλη προσπάθεια καταβάλλει κανείς να ζήσει σε έναν απομονωμένο τόπο, τόσο μεγαλύτερη φροντίδα περιμένει και από την πολιτεία. Αλλιώς, πολύ απλά, δεν θα επιλέξει να ζήσει εκεί και θα χάσουμε μεγάλο κομμάτι της ίδιας μας της ψυχής.

Η ελληνική ψυχή είναι, νομίζω, ταυτισμένη σε μεγάλο βαθμό με τη ζωή στο χωριό.

Φωτεινή Γάλλου: Εσείς τι θα θέλατε να μάθετε από έναν νέο που έχει μεγαλώσει σε χωριό;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Τι είναι αυτό το οποίο θα σε κάνει να παραμείνεις στο χωριό; Με χαρά θα δεχτώ τις απαντήσεις των αναγνωστών σας.

Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) επιβεβαιώνει τον θεσμικό της ρόλο ως ακρογωνιαίο στήριγμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, επιτυγχάνοντας δύο καθοριστικές νίκες σε κορυφαία ζητήματα.

1. Νίκη για τις ΔΕΥΑ: Αποτροπή Υποχρεωτικών Συνενώσεων

Η ΚΕΔΕ, μετά από μεθοδική, οργανωμένη και αμετακίνητη διεκδίκηση, πέτυχε την αποτροπή των υποχρεωτικών συνενώσεων των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), διασφαλίζοντας την αυτονομία τους. Κατά τη διάρκεια της σημερινής κοινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΕΔΕ με την ΠΕΔ Πελοποννήσου στην Καλαμάτα, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου, ανακοίνωσε ότι οι πιέσεις προς την πολιτική ηγεσία απέδωσαν:

• Οι συνενώσεις των ΔΕΥΑ θα πραγματοποιούνται αποκλειστικά σε εθελοντική βάση.
• Διασφαλίστηκε οικονομική ενίσχυση ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ, με δίκαιη κατανομή: το 70% θα δοθεί σε όσες επιχειρήσεις επιλέξουν συνενώσεις και το 30% στις επιχειρήσεις που συνεχίζουν αυτόνομα.

Ο Πρόεδρος εξήρε την καθοριστική συνεισφορά του Υπουργού Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιου, σε αυτήν τη χρονοβόρα διαδικασία, ενώ υπογράμμισε ότι η ΚΕΔΕ παραμένει συνεπής στις θέσεις της, όπως αυτές καθορίστηκαν στο επιτυχημένο ετήσιο συνέδριό της στη Ρόδο. Παράλληλα αναφέρθηκε και στη συνεργασία της ΚΕΔΕ με την ΕΔΕΥΑ και την ΕΕΤΑΑ που βοήθησε στην επίτευξη του στόχου της ΚΕΔΕ.

2. Δικαστική Δικαίωση για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ)

Η ΚΕΔΕ κατέγραψε μια ακόμη μεγάλη επιτυχία, στηρίζοντας τους δήμους και τους πολίτες που προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κατά διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, ανακοίνωσε ότι η ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές συγκεκριμένες διατάξεις του ΝΟΚ, γεγονός που δικαιώνει τις θέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΚΕΔΕ καλωσόρισε τη σχετική τροπολογία στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών, η οποία προβλέπει:

• Την αναστολή έκδοσης προεγκρίσεων και οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των αντισυνταγματικών διατάξεων.
• Την παύση συνεδριάσεων των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομικών Θεμάτων για μελέτες που σχετίζονται με τα επίμαχα κίνητρα του ΝΟΚ.

Δυστυχώς όμως, όπως τόνισε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ και πάλι παρατηρείται, με την παρ.2 του συγκεκριμένου άρθρου, παραβίαση του Συντάγματος και τούτο διότι με την παράγραφο αυτή : «2. Οι οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί κατ’ εφαρμογή των κινήτρων της περ. α) της παρ.1 δεν ανακαλούνται από τη Διοίκηση έως τη δημοσίευση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας της παρ. 1 του παρόντος. Ανακλήσεις οικοδομικών αδειών από τη Διοίκηση, λόγω της χρήσης των ανωτέρω κινήτρων, που έλαβαν χώρα από την 11η Δεκεμβρίου 2024 έως τη δημοσίευση του παρόντος, ανακαλούνται αυτοδικαίως.»

 Όπως η ΚΕΔΕ με προηγούμενη ανακοίνωση της ανέφερε σχετικά ότι με την άνω ρύθμιση, σε αντίθεση με τις γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου περί ανάκλησης διοικητικών πράξεων και κατά παράβαση των Συνταγματικών αρχών, προβλέπεται η ανάκληση διοικητικών πράξεων, που έχουν εκδοθεί από αρμόδια προς τούτο όργανα, επί συγκεκριμένων υποθέσεων και βασιζόμενες σε συγκεκριμένα στοιχεία.

Η άνω ρύθμιση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το άρθρ. 21 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2690/1999), σύμφωνα με το οποίο αποκλειστικά αρμόδιο για την ανάκληση διοικητικής πράξης είναι το όργανο που την εξέδωσε ή εκείνο που είναι αρμόδιο για την έκδοσή της. Η δε διαδικασία ανάκλησης επίσης ρυθμίζεται ρητά με την παρ. 2 του άρθρ. 21 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, κατά τις διατάξεις της οποίας, για την ανάκληση διοικητικής πράξης απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται για την έκδοση της, ύστερα από εκτίμηση πραγματικών περιστατικών.

Η ΚΕΔΕ δηλώνει ικανοποιημένη για την άμεση αντίδραση της νομοθετικής εξουσίας προς συμμόρφωση με απόφαση του ΣτΕ αλλά εκφράζει την αντίθεση της και εφιστά την προσοχή ως προς την αντισυνταγματικότητα της παρ. 2 του άρθρου 6 της ως άνω τροπολογίας.

3. Σχολικές Υποδομές: Θετική Εξαγγελία, Ανεπαρκείς Πόροι

Στο πλαίσιο της ίδιας συνεδρίασης, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ αναφέρθηκε στην κυβερνητική εξαγγελία για τη διάθεση 350 εκατομμυρίων ευρώ για τη συντήρηση και αποκατάσταση σχολικών υποδομών. Αν και χαρακτήρισε θετική την πρωτοβουλία, υπογράμμισε ότι το ποσό αυτό δεν επαρκεί για την κατασκευή νέων σχολείων.

«Τα περισσότερα σχολικά κτίρια στις μεγάλες αστικές περιοχές είναι δεκαετιών και δεν πληρούν πλέον τις σύγχρονες ανάγκες. Η κατασκευή νέων, ασφαλών και σύγχρονων σχολικών μονάδων είναι επιτακτική», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κυρίζογλου.

Στην κοινή συνεδρίαση της ΚΕΔΕ και της ΠΕΔ Πελοποννήσου, παρευρέθηκε ο οικοδεσπότης δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος που επισήμανε στον χαιρετισμό του την ικανοποίησή του που η ΚΕΔΕ επέλεξε την Καλαμάτα για την διεξαγωγή του ΔΣ καθώς και την κρίσιμη περίοδο της Αυτοδιοίκησης με πολλές προκλήσεις αλλά και βήματα προόδου. Στο ΔΣ έδωσαν τον παρών και πολλοί Αυτοδιοικητικοί από την Κύπρο καθώς η Καλαμάτα φιλοξενεί το διεθνές συνέδριο “Ο Ελληνισμός της Κύπρου: πολιτική και κοινωνική οργάνωση, προσλήψεις στην Ελλάδα και αμφίπλευρες σχέσεις με το Ελληνικό Κράτος, 19ος – 20ος αι.” όπου συμμετέχουν εξέχουσες προσωπικότητες του πολιτικού, ακαδημαϊκού και εκκλησιαστικού γίγνεσθαι.

Η ΚΕΔΕ συνεχίζει να στέκεται αταλάντευτα στο πλευρό των τοπικών κοινωνιών, υπερασπίζοντας με συνέπεια τα δικαιώματα των πολιτών και τις ανάγκες των δήμων.

Οι πρόσφατες επιτυχίες για τις ΔΕΥΑ και τον ΝΟΚ αποδεικνύουν ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση παραμένει ισχυρός θεσμικός πυλώνας για την ανάπτυξη και την ευημερία της χώρας.

Για πρώτη φορά χωρίς “περίοδο χάριτος” και “παράταση” στο χρονικό περιθώριο που δινόταν για πληρωμή των Τελών Κυκλοφορίας, οι ιδιοκτήτες των οχημάτων θα πρέπει να συμμορφωθούν με την εξόφληση του ποσού, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Από την ΑΑΔΕ αναρτήθηκαν τα ειδοποιητήρια για την πληρωμή Τελών Κυκλοφορίας του 2025 αλλά και τα πρόστιμα που θα κληθούν να πληρώσουν όλοι όσοι δεν συμμορφωθούν με το χρονοδιάγραμμα. Στην ψηφιακή πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (myaade.gov.gr) οι υπόχρεοι ιδιοκτήτες οχημάτων θα μπορούν να ενημερωθούν για τους κωδικούς πληρωμής.

Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:

Υπενθυμίζεται ότι στις 31 Δεκεμβρίου είναι η καταληκτική ημερομηνία για την πληρωμή των τελών κυκλοφορίας, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας MyCar της ΑΑΔΕ.

Όπως πολλές φορές έχει ανακοινωθεί, φέτος δεν θα δοθεί καμία παράταση στην πληρωμή των τελών κυκλοφορίας, καθώς εδώ και αρκετούς μήνες ισχύει το νέο σύστημα κλιμακωτών προστίμων που μειώνει την επιβάρυνση για όσους πληρώνουν εκπρόθεσμα τα τέλη μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Συγκεκριμένα, ενώ μέχρι πέρυσι τα τέλη διπλασιάζονταν από την πρώτη μέρα εκπρόθεσμης καταβολής τους, με το νέο σύστημα:

– Εάν η καταβολή ολοκληρωθεί έως και την 31η Ιανουαρίου 2025, οι κάτοχοι υποχρεούνται να πληρώσουν επιπλέον 25% το ποσό των τελών κυκλοφορίας 2025.

– Εάν η καταβολή ολοκληρωθεί εντός του Φεβρουαρίου του 2025, θα επιβαρυνθούν με 50% του ποσού.

– Από την 1η Μαρτίου 2025 τα ποσά των τελών κυκλοφορίας θα διπλασιάζονται.

Υπενθυμίζεται, επίσης, πώς από φέτος παρέχεται η δυνατότητα δήλωσης ψηφιακής ακινησίας για τα οχήματα. Η διαδικασία αυτή απαλλάσσει τους ιδιοκτήτες από την υποχρέωση καταβολής τελών κυκλοφορίας για το έτος 2025 και η δήλωση αυτή θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως την 31 Δεκεμβρίου 2024 για να ισχύσει.

Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας

Κοινή Ανακοίνωση Τύπου των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Στα 434 εκατ. ευρώ ο συνολικός προϋπολογισμός του για παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών

Από τα Γραφεία Τύπου των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:

Δημοσιεύτηκε ο Οδηγός του προγράμματος «Εξοικονομώ 2025» (Β’ 6970/2024) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με προϋπολογισμό 434 εκατ. ευρώ αναμένεται να επωφεληθούν δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά της χώρας, για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους.

Τη σχετική προκήρυξη υπέγραψαν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, καθώς και ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης.

Σημειώνεται πως το πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο του “RePowerEU”, του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης–NextGeneration EU.

Ειδικότερα όσον αφορά στα βασικά χαρακτηριστικά του:

Προβλέπεται πως μέσω του «Εξοικονομώ 2025» θα επιτευχθεί εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας πάνω από 30% ανά περίπτωση, μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης, κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες, κάθε κατοικίας που θα ενισχυθεί στο πλαίσιο του προγράμματος. Διευκρινίζεται πως το πρόγραμμα αφορά σε κτίρια που χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία (μονοκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα).

Βασική στόχευση του προγράμματος -μεταξύ άλλων- είναι η στήριξη ενεργειακά ευάλωτων και πληγέντων ομάδων πληθυσμού. Ειδικότερα, περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα (αυξημένο ποσοστό επιχορηγήσεων και ειδικό προϋπολογισμό) για: τη στήριξη οικογενειών με μέλος/μέλη ΑμεΑ, πληγέντες της Θεσσαλίας (συμπεριλαμβανόμενων των σεισμόπληκτων ωφελούμενων της δημοτικής κοινότητας Δαμασίου του Δήμου Τυρνάβου), σεισμόπληκτους του Αρκαλοχωρίου και της Σάμου, οικογένειες με τουλάχιστον τρία εξαρτώμενα τέκνα και ευάλωτα νοικοκυριά.

Σημειώνεται πως αναλόγως της κατηγορίας που εμπίπτει ο δικαιούχος, το ποσοστό της οικονομικής ενίσχυσης ξεκινάει από 50%, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις καλύπτεται ακόμη και το 100% του κόστους επένδυσης.

Στις επιλέξιμες δαπάνες του προγράμματος συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

• αντικατάσταση κουφωμάτων,
• τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης,
• αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης,
• σύστημα ζεστού νερού χρήσης με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ),
• λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, όπως είναι η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smarthome) και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες).

Από τα 434 εκατ. ευρώ που είναι ο προϋπολογισμός του «Εξοικονομώ 2025», τα 396 εκατ. ευρώ κατευθύνονται απευθείας στα νοικοκυριά. Εντός του προγράμματος, προβλέπονται και πρόσθετες δαπάνες για επιδότηση επιτοκίου, διαχειριστικά κόστη και άλλες ανάγκες.

Από τα 396 εκατ. ευρώ, 27,4 εκατ. ευρώ διατίθενται για οικογένειες με μέλη ΑμεΑ, 91,3 εκατ. ευρώ για τους πληγέντες της Θεσσαλίας και τους σεισμόπληκτους του Αρκαλοχωρίου και της Σάμου (εκ των οποίων τα 54,8 εκατ. ευρώ για τα ευάλωτα νοικοκυριά) και 18,2 εκατ. ευρώ για οικογένειες με τουλάχιστον τρία εξαρτώμενα τέκνα.

Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης με ΦΠΑ ανά αίτηση ωφελούμενου, δεν μπορεί να υπερβαίνει:

α) το γινόμενο του 1,20 ευρώ επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh), όπως προκύπτει από το Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης,

β) τις 35.000 ευρώ.

Αξίζει να επισημανθεί πως ως κριτήριο αξιολόγησης των προτάσεων ενεργειακής αναβάθμισης που θα υποβληθούν στο πρόγραμμα θα χρησιμοποιούνται οι βαθμοημέρες θέρμανσης και θα δίνεται προτεραιότητα στις ψυχρότερες περιοχές της χώρας, δεδομένων των ιδιαίτερων αναγκών τους.

Όσον αφορά στους ωφελούμενους που θα υπαχθούν στο «Εξοικονομώ 2025», καλύπτοντας την ιδία συμμετοχή με δάνειο, επισημαίνεται πως το επιτόκιο της δανειακής σύμβασης είναι σταθερό και επιδοτούμενο σε ποσοστό 100%.

Φορέας υλοποίησης του «Εξοικονομώ 2025», είναι το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) και φορέας οικονομικής διαχείρισης η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε.

Οι αιτήσεις χρηματοδότησης από τους ενδιαφερόμενους θα υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά, από τις 8.1.2025 έως τις 20.3.2025 και υποχρεωτικά μέσω του επίσημου δικτυακού τόπου του προγράμματος (https://exoikonomo2025.gov.gr»).

Οι ενδιαφερόμενοι για περισσότερες πληροφορίες μπορούν να καλούν στο τηλέφωνο (λειτουργικό από 8.1.2025): 2131513753 (καθημερινές, 9:00 π.μ. – 5:00 μ.μ.).

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε με αφορμή την προκήρυξη του προγράμματος: «Μέσα από το “Εξοικονομώ 2025”, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 430 εκατ. ευρώ, επενδύουμε στην ενεργειακή αναβάθμιση των νοικοκυριών της χώρας. Τα ενισχύουμε οικονομικά για την αντικατάσταση κουφωμάτων, την τοποθέτηση και αναβάθμιση θερμομόνωσης, την αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης και ψύξης, το σύστημα ζεστού νερού χρήσης με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smarthome) και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Υλοποιώντας τις παρεμβάσεις και αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες, φιλικές προς το περιβάλλον, τα νοικοκυριά πέραν από την ενεργειακή τους αναβάθμιση επιτυγχάνουν, συνακόλουθα, σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων».

 Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης, σημείωσε: «Το “Εξοικονομώ 2025” αποτελεί μια ακόμα έμπρακτη απόδειξη του που και προς όφελος ποιων κατευθύνονται οι ευρωπαϊκοί πόροι και ειδικότερα αυτοί που προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα, με το νέο Πρόγραμμα, το οποίο απευθύνεται σε όλες και σε όλους τους συμπολίτες μας, εξασφαλίσαμε τη διεύρυνση των κοινωνικών κριτηρίων, με αυξημένα ποσοστά επιχορήγησης για ευάλωτες οικογένειες και νοικοκυριά, αλλά και γεωγραφικές περιοχές βάσει των κλιματικών συνθηκών. Επιταχύνουμε την υλοποίηση των δεσμεύσεών μας προς τους συμπολίτες μας, με δράσεις που εξοικονομούν ενέργεια και ταυτόχρονα βελτιώνουν το εισόδημα και την καθημερινότητα όλων».

Επιδότηση στους ηλιακούς θερμοσίφωνες σε ποσοστό 50% έως και 60%, όταν αφορά νέα αγορά σύγχρονης τεχνολογίας, προβλέπει το πρόγραμμα «Συστήματα θέρμανσης νερού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας για νοικοκυριά», το οποίο εντάσσεται στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Το εν λόγω έργο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει συνολικό προϋπολογισμό 223,200 εκατ. ευρώ και εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης, έπειτα από απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκου Παπαθανάση.

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» και προωθεί την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των νοικοκυριών, την αύξηση χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων από τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, αλλά και τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται:

– Επιδότηση αγοράς νέου ηλιακού θερμοσίφωνα σύγχρονης τεχνολογίας σε ποσοστό επιδότησης 50%. Τα ευάλωτα νοικοκυριά, με οικογενειακό εισόδημα έως 10.000 ευρώ (ή ατομικό 5.000 ευρώ), θα μπορούν να επωφεληθούν με επιδότηση 60%.

– Επιδότηση αγοράς νέου συστήματος αντλίας θερμότητας θέρμανσης (συμπεριλαμβάνεται η εξωτερική μονάδα, fan coil, σωληνώσεις, δοχείο αποθήκευσης ζεστού νερού χρήσης), σε ποσοστό επιδότησης 50%.

– Επιδότηση της δαπάνης για την εκτέλεση αναγκαίων συμπληρωματικών εργασιών τοποθέτησης επιλέξιμου εξοπλισμού (π.χ. κόστος μεταφοράς, αναλώσιμα και εξαρτήματα κ.λπ.), σε ποσοστά 50% και 60%, αντίστοιχα.

Το μεγαλύτερο τμήμα του προϋπολογισμού του προγράμματος θα διατεθεί σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ηπείρου για περιβαλλοντολογικούς λόγους, καθώς τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως υπερβαίνουν συχνότερα σε σχέση με έτερες περιοχές τα επιτρεπόμενα όρια σωματιδίων ρύπανσης.

Αναλόγως προτεραιότητα θα δοθεί στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, οικογένειες με ΑΜΕA και πολύτεκνες.

Δημοσιεύθηκε στο news.b2green.gr/

Από τον Νίκο Ρουσάνογλου στο news.b2green.gr

“Επανάσταση” στη δόμηση και τον τρόπο κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών, φέρνει η κοινοτική οδηγία 1275 που ψηφίστηκε τον περασμένο Απρίλιο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και εισάγει νέα δεδομένα στην αγορά ακινήτων. Έχοντας θέσει συγκεκριμένους στόχους μείωσης των εκπομπών ρύπων από τα κτίρια, υφιστάμενα και νεόδμητα, η οδηγία συνοδεύεται και από συγκεκριμένες ημερομηνίες – ορόσημα, που θα πρέπει να ακολουθήσουν τα κράτη-μέλη, προσαρμόζοντας τη σχετική νομοθεσία.

Με δεδομένη την υπόθεση του ΝΟΚ και των “μπόνους” που δίνονταν, επιτρέποντας πρόσθετη δόμηση καθ’ υπέρβαση του εκάστοτε συντελεστή δόμησης (κάτι που τελικά το ΣτΕ έκρινε παράνομο), είναι προφανές ότι η νέα οδηγία της Ε.Ε., έρχεται να ανατρέψει εκ νέου το σκηνικό, απαιτώντας άμεσα αντανακλαστικά από την Πολιτεία, αλλά και την αγορά. Συγκεκριμένα, όπως ορίζεται, από την 1η Ιανουαρίου του 2030 και μετά, όλα τα νέα κτίρια κατοικιών θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών ρύπων. Ουσιαστικά δηλαδή καθίσταται υποχρεωτική η σχετική πρόβλεψη και μάλιστα με πολύ αυστηρότερο πλαίσιο, έναντι του υφιστάμενου, όπου ναι μεν οι νέες κατοικίες ήταν “πράσινες”, ωστόσο, αυτό αποτελούσε και μέρος μιας πολιτικής “μπόνους”, όπου ο κατασκευαστής λάμβανε πρόσθετη επιφάνεια από την επιτρεπόμενη, λόγω της προσθήκης των πράσινων τεχνολογιών.

Από το 2030 αυτό θα πρέπει να αποτελεί υποχρέωση για κάθε νέο κτίριο (και από το 2028 για τα νέα δημόσια ακίνητα) και μάλιστα με πολύ αυστηρότερες προδιαγραφές, καθώς τα κτίρια μηδενικών εκπομπών ρύπων είναι ακόμα πιο αποδοτικά σε σχέση με το σημερινό Α+ του ενεργειακού πιστοποιητικού. Άλλωστε, θα θεσπιστεί μια ακόμα κατηγορία στα ενεργειακά πιστοποιητικά πανευρωπαϊκά, με τη σήμανση Α0, για να δείχνει τις μηδενικές εκπομπές.

Τι σημαίνει κτίριο μηδενικών εκπομπών ρύπων

Τα κτίρια μηδενικών εκπομπών ρύπων ουσιαστικά έχουν δυνατότητες, όπως παραγωγή ενέργειας επιτόπου, ή από κοντινές ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας), π.χ. από φωτοβολταϊκά ζεύγη, συστήματα γεωθερμίας, αντλίες θερμότητας, υδροηλεκτρική ενέργεια και βιομάζα. Σε κάθε περίπτωση, η τροφοδότηση του κτιρίου με ενέργεια θα πρέπει να γίνεται από εναλλακτικές πηγές, χωρίς τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Πρόκειται για ακίνητα πολύ χαμηλών ενεργειακών απαιτήσεων, που ασφαλώς θα έχουν και σημαντικά υψηλότερο κόστος σε σχέση με τα σημερινά “πράσινα” κτίρια κατοικιών, καθώς όχι μόνο θα πρέπει να έχουν εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά (όχι μόνο την απαιτούμενη υποδομή για εγκατάσταση), αλλά και μπαταρίες για την αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας και επίσης να συνδυάζονται με συστήματα θέρμανσης/ψύξης που να χρησιμοποιούν ενέργεια από άλλες πηγές, απαλλαγμένες από άνθρακα.

Τι θα ισχύσει για τα υφιστάμενα κτίρια κατοικιών

Τα ίδια θα πρέπει να εφαρμοστούν σταδιακά και για τα σημερινά κτίρια κατοικιών, αλλά με ορίζοντα συμμόρφωσης το 2050. Δηλαδή, δίνεται ένα χρονικό περιθώριο 25 ετών, για να πραγματοποιηθούν ανάλογες παρεμβάσεις και στα σημερινά κτίρια κατοικιών. Το θετικό είναι ότι με τη νέα εκδοχή της οδηγίας που τελικά ήταν και εκείνη που ψηφίστηκε, έχει αρθεί η επιβολή κυρώσεων, όπως το να μην μπορούν να πουληθούν, ή να νοικιαστούν κατοικίες, που δεν έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά. Ωστόσο, πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι κάποια κράτη-μέλη, πιθανώς ακόμα και η Ελλάδα, να επιλέξουν τελικά να εφαρμόσουν αυτήν την “κύρωση” ως κίνητρο για να πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενες ενεργειακές αναβαθμίσεις.

Πλέον όμως, παρέχεται στα κράτη-μέλη η ελευθερία να σχεδιάσουν τις απαιτούμενες πολιτικές, ώστε να επιτύχουν τον πανευρωπαϊκό στόχο της μείωσης των ρύπων από τα κτίρια κατά 16% έως το 2030 και κατά 20%-22% έως το 2035. Επίσης, μπορούν να επιλέξουν τον αριθμό των κτιρίων, των επιμέρους διαμερισμάτων, αλλά και της επιφάνειας του κτιριακού αποθέματος που θα πρέπει να αναβαθμιστεί ενεργειακά.

Ποιες κατηγορίες κτιρίων εξαιρούνται από όλα  τα παραπάνω:

1) Κτίρια διατηρητέα, αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ή ιστορικής σημασίας, εφόσον η συμμόρφωσή τους με την οδηγία θα οδηγούσε σε αλλοίωση του χαρακτήρα, ή της εμφάνισής τους, ή αν η αναβάθμιση δεν είναι τεχνική εφικτή, ή οικονομικά δυνατή.

2) Κτίρια που χρησιμοποιούνται ως θρησκευτικοί χώροι λατρείας (π.χ. εκκλησίες, μοναστήρια κ.τ.λ.)

3) Ημιτελή/προσωρινά κτίρια με χρήση λιγότερη των 2 ετών, βιομηχανικά κτίρια, εργαστήρια/βιοτεχνίες και μη οικιστικά αγροκτήματα (π.χ. στάβλοι, αποθήκες σιλό κ.τ.λ.) με χαμηλή ζήτηση ενέργειας.

4) Κατοικίες που χρησιμοποιούνται είτε λιγότερο από 4 μήνες τον χρόνο (π.χ. εξοχικά), ή εναλλακτικά για μικρό χρονικό διάστημα, που σε κάθε περίπτωση δεν ξεπερνά το 25% της ετήσιας προσδοκώμενης κατανάλωσης ενέργειας.

5) Αυτοτελή κτίρια με καθαρή επιφάνεια μικρότερη των 50 τ.μ.

6) Κτίρια των ενόπλων δυνάμεων ή άλλα ακίνητα που εξυπηρετούν ανάλογους σκοπούς, πλην των συγκροτημάτων κατοικιών, ή γραφείων που στεγάζουν προσωπικό των ένοπλων δυνάμεων.

Ποια η εικόνα του σημερινού κτιριακού αποθέματος της Ελλάδας

Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών, που πραγματοποιήθηκε το 2023, προκύπτει ότι το 88% του συνολικού πληθυσμού της χώρας δεν έχει πραγματοποιήσει καμία βελτίωση στην κατοικία που μένει μόνιμα τα τελευταία πέντε χρόνια. Επομένως, τα προγράμματα “Εξοικονομώ” που έχουν τρέξει με σημαντικά κονδύλια από το 2018 και μετά, ναι μεν έχουν αντίκρισμα, αλλά ακόμα όχι στην κλίμακα που απαιτείται.

Ένα ακόμα σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι ακόμα και σήμερα, σχεδόν 1 στα 2 νοικοκυριά, ή το 47,1% του πληθυσμού δηλώνει ότι χρησιμοποιεί ως κύρια πηγή θέρμανσης το πετρέλαιο. Ένα πρόσθετο 21,1% χρησιμοποιεί αποκλειστικά καυσόξυλα, ενώ 20,6% επιλέγει την ηλεκτρική ενέργεια, χρησιμοποιώντας ηλεκτρικές συσκευές, όπως θερμαντικά πάνελ, θερμάστρες και κλιματιστικά. Την ίδια στιγμή, το ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποιεί φυσικό αέριο είναι 17,3%.

Δημοσιεύθηκε στο news.b2green.gr

Ελληνική Αστυνομία Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Σε περίπτωση που μετακινηθείτε εκτός πόλεως:

• φροντίστε, πριν ξεκινήσετε, να ενημερωθείτε για τον καιρό και την κατάσταση του οδικού δικτύου.
• προγραμματίστε το ταξίδι σας, έτσι ώστε να μη συμπέσει με την αιχμή των καιρικών φαινομένων.
• ελέγξτε την καλή λειτουργία των συστημάτων του αυτοκινήτου σας.
• βεβαιωθείτε ότι το ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου σας είναι γεμάτο καύσιμα.
• φροντίστε να έχετε μαζί σας αντιολισθητικές αλυσίδες.
• φροντίστε να έχετε μαζί σας κουτί πρώτων βοηθειών.

Σε περίπτωση που μετακινηθείτε μέσα στην πόλη:

• προτιμήστε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
• κινηθείτε με ιδιαίτερη προσοχή και ακολουθήστε τις υποδείξεις των Τροχονόμων.
• αποφύγετε τις άσκοπες μετακινήσεις.

Σε περίπτωση που αποκλειστείτε:

• παραμείνετε στο αυτοκίνητό σας και φροντίστε να ανάβετε τη μηχανή για 10 λεπτά ανά ώρα.
• τοποθετήστε στην κεραία του ραδιοφώνου ένα ύφασμα με έντονο χρώμα για τον ευκολότερο εντοπισμό σας από τις διασωστικές ομάδες.
• εξοπλισμός όπως αδιάβροχα, ομπρέλες, σφυρίχτρα, γαλότσες, φακός, κουβέρτες, νερό, πρόχειρο φαγητό, σταφίδες, σοκολάτες μπορεί να φανεί χρήσιμος.